Już od kilkunastu lat na niemal całym świecie obserwuje się niemalejącą popularność probiotyków i produktów probiotycznych. Od kilku lat tendencja ta obserwowana jest również w Polsce. Moda na probiotyki jest z pewnością jednym z najkorzystniejszych nurtów prozdrowotnych ostatnich lat.
Należy bowiem zaznaczyć, że te z pozoru niepozorne bakterie, dzięki zdolności do przywracania prawidłowych stosunków mikrobiologicznych w przewodzie pokarmowym, wpływają korzystnie na funkcjonowanie niemal wszystkich komórek naszego organizmu. Wiadomo już bowiem, że to z jelita – pośrednio bądź bezpośrednio – pochodzą odporność, nastrój, predyspozycje do rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych (m.in. chorób alergicznych czy autoimmunologicznych). Prawidłowy dobór preparatów probiotycznych –
przede wszystkim zgodnie z układem mikroflory jelitowej oraz przy uwzględnieniu występujących problemów zdrowotnych – przyczynić się może do istotnej poprawy stanu zdrowia.
Niestety, wielu pacjentów nie odnotowuje spodziewanej poprawy stanu zdrowia i w konsekwencji rezygnuje ze stosowania probiotyków. Przyczyn niepowodzenia terapii probiotycznej może być zasadniczo kilka. Po pierwsze – preparaty probiotyczne stosować należy w sposób celowany. Sytuację tę porównać można do konieczności zastosowania antybiotyku czy leku grzybiczego. Mówiąc obrazowo – dobra praktyka kliniczna wymaga, aby na konkretną infekcję bakteryjną zastosować antybiotyk aktywny względem bakterii będącej przyczyną zakażenia. Inny antybiotyk stosuje się więc w przypadku infekcji dróg moczowo-płciowych, a zupełnie inny w sytuacji zakażenia skóry czy infekcji bakteryjnej górnych dróg oddechowych. Podobnie powinniśmy postępować w przypadku probiotykoterapii.
Konkretne szczepy probiotyczne wykazują ukierunkowane działanie, potwierdzone badaniami naukowymi. Z tego względu jeden probiotyk będzie wykazywał efektywność w profilaktyce i leczeniu zmian atopowych, inny z kolei będzie w tej dziedzinie nieskuteczny, lecz doskonale zapobiegnie lub skróci czas trwania biegunek bakteryjnych i wirusowych. Celem niniejszego artykułu będzie więc poglądowe przedstawienie zasad doboru konkretnych szczepów probiotycznych w wybranych jednostkach chorobowych, aby uzyskać możliwie najlepsze efekty terapii. Drugim problemem związanym z nieskutecznością probiotykoterapii jest także nie zawsze zadowalająca jakość preparatów probiotycznych dostępnych na polskim rynku. W dobie popularności tych preparatów pojawiło się wiele środków niespełniających kryteriów stawianych bakteriom probiotycznym.
Dr n. biol. med. Patrycja Szachta
Stopień doktora nauk biologicznych uzyskała w trakcie studiów doktoranckich w Klinice Gastroenterologii Dziecięcej i Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Autorka licznych publikacji medycznych w czasopismach polskich i zagranicznych oraz rozdziałów w monografiach naukowych. Dyrektor ds. naukowych w Centrum Medycznym Vitaimmun. Posiada wieloletnie praktyczne i teoretyczne doświadczenie z zakresu utajonych nadwrażliwości pokarmowych oraz zaburzeń mikroflory jelitowej.
Pełna publikacja dostępna poniżej:
