Przewód pokarmowy jest pierwszym miejscem kontaktu wnętrza organizmu ze światem zewnętrznym. Z tego względu koniecznością jest istnienie mechanizmów ochronnych, zapewniających swoistą selektywność składników przepuszczanych do układu krwionośnego.
Błona śluzowa przewodu pokarmowego jest swoistą niszą dla mikroorganizmów jelitowych, do których zaliczyć można bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty. Drobnoustroje prozdrowotne, na drodze konkurencji międzygatunkowej, hamują nadmierny rozwój drobnoustrojów potencjalnie chorobotwórczych, pochodzących ze środowiska zewnętrznego, pełniąc tym samym istotną funkcję ochronną. Kolejnym elementem ochronnym przewodu pokarmowego są połączenia ścisłe między komórkami nabłonka jelita (tight junctions), zabezpieczające przed wnikaniem do krwiobiegu patogenów, substancji toksycznych oraz innych czynników pochodzących z żywności bądź przyjmowanych napojów.
Ten selektywny transport przez ścianę jelita jest możliwy dzięki obecności bariery jelitowej, tworzonej przez szereg elementów, w tym powyżej wspomniane bakterie autochtoniczne czy połączenia ścisłe. Bariera jelitowa jest zbudowana z kilku warstw. Tworzą ją mikroorganizmy jelitowe, warstwa wody i śluzu, nabłonek jelitowy, komórki układu krwionośnego oraz immunologicznego. Warstwa śluzu, która zapobiega przyleganiu i wnikaniu patogenów w głąb ściany jelita, jest również siedliskiem wspomnianych uprzednio mikroorganizmów jelitowych będących jednym z kluczowych i najbardziej dynamicznych elementów bariery jelitowej. Pomiędzy komórkami nabłonkowymi zlokalizowane są połączenia ścisłe, które stanowią białkową strukturę umożliwiającą selektywny przepływ jonów i odpowiednio rozłożonych cząstek do krwiobiegu. Utworzone są one z protein, a mianowicie: klaudyn, okludyn, zonulin (często wykorzystywanych w diagnostyce przesiąkliwości jelitowej), białek adhezyjnych oraz triceluliny. Opisane ścisłe połączenia stanowią najistotniejszy element regulujący przepuszczalność jelitową i w stanie prawidłowym cząstek, wielkością zbliżonych do białek. Uszkodzenie ciągłości bariery jelitowej, a tym samym uszkodzenie ścisłych połączeń powoduje powstanie tzw. jelita przesiąkliwego (leaky gut syndrome), co powoduje utratę selektywnej przesiąkliwości jelitowej.
mgr inż. Dominika Jankowska
Absolwentka poznańskiego Uniwersytetu Przyrodniczego specjalizująca się w dziedzinie diagnostyki mikrobiologicznej i biotechnologii. W trakcie studiów prowadziła badania w zakresie wpływu prebiotyków na wzrost i rozwój bakterii probiotycznych. Aktualnie specjalizuje się w tematyce zaburzeń mikroflory jelitowej, celowanej probiotykoterapii oraz suplementacji wspomagającej odbudowę uszkodzonej bariery jelitowej. Autorka licznych artykułów naukowych z zakresu biotechnologii, biomedycyny i żywienia człowieka. Wykładowca na warsztatach i szkoleniach z zakresu probiotykoterapii oraz roli ekosystemu jelitowego w utrzymaniu zdrowia organizowanych dla lekarzy, dietetyków i pacjentów. Na co dzień pełni funkcje zastępcy Dyrektora ds. naukowych Centrum Medycznego Vitaimmun a ponadto koordynuje projekt Vitaimmun Pet.
dr n. biol. med. Patrycja Szachta
Stopień doktora nauk biologicznych uzyskała w trakcie studiów doktoranckich w Klinice Gastroenterologii Dziecięcej i Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Autorka licznych publikacji medycznych w czasopismach polskich i zagranicznych oraz rozdziałów w monografiach naukowych. Dyrektor ds. naukowych w Centrum Medycznym Vitaimmun. Posiada wieloletnie praktyczne i teoretyczne doświadczenie z zakresu utajonych nadwrażliwości pokarmowych oraz zaburzeń mikroflory jelitowej.
Pełna publikacja dostępna poniżej:
FF 2(24)2018_Poliprobiotyki – ratunek dla uszkodzonej bariery jelitowej P.Sz. D.J.
