Alergie i nietolerancje pokarmowe nazywane są plagą XXI w. Obserwacje kliniczne wskazują, iż częstość występowania nadwrażliwości pokarmowych w populacji, zwłaszcza krajów wysokorozwiniętych, wzrasta z każdym kolejnym rokiem. Jak wskazują obserwacje, grupą szczególnie narażoną na rozwój opisywanych nadwrażliwości na pokarm są dzieci, począwszy już od okresu niemowlęcego.
Jak wspomniano, alergie i nietolerancje pokarmowe są głównym problemem w krajach wysoko rozwiniętych, o wysokim stopniu uprzemysłowienia, gdzie poziom zanieczyszczenia środowiska jest stosunkowo wysoki. Innym istotnym czynnikiem, w którym upatruje się przyczyn rosnącej częstości występowania nadwrażliwości pokarmowych, jest tzw. higienizacja środowiska. Wzrost higieny życia przekłada się bowiem bezpośrednio na redukcję stymulacji mikrobiologicznej. Innymi słowy, mniejsza ekspozycja na pasożyty, bakterie i grzyby w środowisku sprawia, że układ immunologiczny współczesnego człowieka nie jest odpowiednio stymulowany.
W konsekwencji reakcja immunologiczna ma często charakter nieprawidłowy – tj. ukierunkowany na elementy zasadniczo nieszkodliwe dla naszego ustroju, takie jak pokarmy czy alergeny wziewne. Obserwację tę potwierdza fakt, iż choroby alergiczne zdecydowanie częściej notowane są u dzieci mieszkających w miastach aniżeli u dzieci zamieszkujących tereny wiejskie (średnio dwukrotnie częściej). Postępująca higienizacja środowiska i zanieczyszczenie środowiska z uwzględnieniem częstego udziału komponenty genetycznej są podstawowymi czynnikami sprawczymi tzw. alergii natychmiastowej, czyli IgE-zależnej (typu 1). Jest to reakcja pojawiająca się bezpośrednio po kontakcie z alergenem, powszechnie utożsamiana z pojęciem alergii.
Do najczęstszych objawów reakcji alergicznej typu 1 należą objawy skórne (atopowe zapalenie skóry, pokrzywka), objawy ze strony przewodu pokarmowego (biegunki, bóle brzucha, krwawienia z przewodu pokarmowego) oraz ze strony układu oddechowego (przewlekłe alergiczne zapalenie nosa, astma oskrzelowa), a nawet będący bezpośrednim zagrożeniem życia szok anafilaktyczny (nagła i ostra reakcja alergiczna). Opisywana reakcja natychmiastowa jest najczęściej wywoływana w wyniku spożycia pokarmów najsilniej alergizujących: białka mleka krowiego, soi, białka jaja kurzego, orzeszków ziemnych, pszenicy oraz owoców morza [1, 2]. Alergia IgE-zależna ma najczęściej charakter trwały, tj. nie przemija w trakcie procesu wzrastania dziecka. Często mówimy o tzw. marszu alergicznym, tj. zmianie manifestacji reakcji alergicznej (alergia pokarmowa – atopowe zapalenie skóry – alergia wziewna – astma oskrzelowa).
Łukasz Sieńczewski
Absolwent dietetyki Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu. W trakcie studiów prowadził badania z zakresu suplementacji wybranymi środkami wspomagającymi przez osoby aktywne fizycznie. Aktualnie specjalizuje się głównie w tematyce diet eliminacyjno-rotacyjnych opracowywanych na podstawie testów nadwrażliwości pokarmowej IgE/ IgG/ IgA, w zaburzeniach mikroflory jelit i celowanej probiotykoteraii, w leczeniu żywieniowym i suplementacji u pacjentów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, miażdżycy, celiakii oraz wielu innych jednostkach chorobowych. Na co dzień zajmuje się ponadto żywieniem oraz suplementacją w chorobach autoimmunologicznych m. in. insulinooporności, reumatoidalnym zapaleniu stawów oraz Hashimoto. Prowadzi szkolenia i warsztaty z zakresu probiotykoterapii oraz stosowania diet eliminacyjno-rotacyjnych w profilaktyce i leczeniu wybranych chorób. Posiada certyfikat organizacji International Fitness & Aerobic Academy poziom IV z zakresu żywienia i suplementacji w sporcie. Systematycznie poszerza swoją wiedzę uczestnicząc w licznych ogólnopolskich szkoleniach i warsztatach z zakresu dietetyki ogólnej, suplementacji w sporcie, dietetyki klinicznej, chemii w żywności oraz diet stosowanych w chorobach metabolicznych. Doświadczenie zdobywał również biorąc udział w licznych zagranicznych szkoleniach (Kanada, Wielka Brytania) z zakresu Sport Nutrition, Child Nutrition oraz Personal Nutrition.
dr n. biol. med. Patrycja Szachta
Stopień doktora nauk biologicznych uzyskała w trakcie studiów doktoranckich w Klinice Gastroenterologii Dziecięcej i Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Autorka licznych publikacji medycznych w czasopismach polskich i zagranicznych oraz rozdziałów w monografiach naukowych. Dyrektor ds. naukowych w Centrum Medycznym Vitaimmun. Posiada wieloletnie praktyczne i teoretyczne doświadczenie z zakresu utajonych nadwrażliwości pokarmowych oraz zaburzeń mikroflory jelitowej.
Pełna publikacja dostępna poniżej:
Alergie i nietolerancje pokarmowe u dzieci – Niedoceniony problem – P. Szachta, Ł. Sieńczewski
