Wątroba a jelito – zwrotne centrum dowodzenia

Jeszcze niedawno jelito uznawano za narząd, którego głównym zadaniem było trawienie i wchłanianie niezbędnych składników odżywczych oraz wydalanie niestrawionych resztek pokarmowych. Najnowsze badania naukowe ukazują jednak znacznie szerszą rolę jelita w zachowaniu zdrowia. Coraz częściej jelito nazywane jest jednym z najważniejszych narządów organizmu.

Jelito pełni bowiem nie tylko szereg rozmaitych funkcji metabolicznych, ale znajduje się tu również dominująca część układu immunologicznego (układ immunologiczny GALT) koordynująca prawidłową reakcję odpornościową organizmu. Bakterie zasiedlające jelito, zwane mikrobiotą bądź ekosystemem jelitowym, realizują szereg funkcji, takich jak:

• synteza NNKT i witamin z grupy B i K,
• udział w procesach trawienia,
• przekształcanie kwasów żółciowych w związki neutralne (potencjalna rola przeciwnowotworowa),
• konkurencja o miejsca wiązania na powierzchni jelita z patogenami (bakterie chorobotwórcze i grzyby).

Każdorazowe zaburzenie równowagi mikrobioty jelitowej przyczynia się ponadto do uszkodzenia zlokalizowanej w jelicie cienkim bariery jelitowej. Bariera ta odgrywa rolę swoistego filtra, zabezpieczając przed wnikaniem do układu krwionośnego substancji potencjalnie szkodliwych. Zaburzenie mikrobioty jelitowej, zwłaszcza przy zadziałaniu innych czynników uszkadzających ciągłość nabłonka jelita (stres, przebyte choroby, stosowane leki i inne), prowadzi do rozszczelnienia bariery jelitowej. Może to powodować przenikanie drobnoustrojów, toksyn czy innych substancji potencjalnie obciążających ze światła jelita do układu krwionośnego i wątroby, drogą krążenia wątrobowo-jelitowego (krążenie wrotne wątroby).

Wątroba jest narządem odgrywającym kluczową rolę dla funkcjonowania organizmu człowieka, gdyż za jej pośrednictwem metabolizowane są  produkty trawienia i wchłaniania oraz regulowana jest ich dalsza dystrybucja i właściwe wykorzystanie w organizmie.

Wątroba jest narządem odgrywającym kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu człowieka, gdyż za jej pośrednictwem metabolizowane są produkty trawienia i wchłaniania oraz regulowana jest ich dalsza dystrybucja i właściwe wykorzystanie w organizmie. Wątroba, stanowiąc ostatnią barierę ochronną organizmu przed toksynami, metabolizuje je i neutralizuje lub przetwarza do form rozpuszczalnych w wodzie, które są eliminowane z ustroju. Niestety zaburzenia ekosystemu jelitowego i następczy wzrost przepuszczalności jelita (tzw. zespół przesiąkliwego jelita) prowadzić mogą do zwiększonego przenikania substancji toksycznych z jelita do wątroby, czego skutkiem jest zwiększone obciążenie tego organu. Nadmiernie obciążona wątroba wykonuje wówczas zwiększoną, ponadfizjologiczną pracę, co po dłuższym czasie może powodować rozwój szeregu zaburzeń. Mowa tu zarówno o chwilowym upośledzeniu funkcji narządu, a w dalszych etapach także zapoczątkowaniu zmian chorobowych o charakterze przewlekłym, takim jak marskość, przewlekłe zapalenie czy toksyczne uszkodzenie wątroby.

mgr inż. Dominika Jankowska

Absolwentka poznańskiego Uniwersytetu Przyrodniczego specjalizująca się w dziedzinie diagnostyki mikrobiologicznej i biotechnologii. W trakcie studiów prowadziła badania w zakresie wpływu prebiotyków na wzrost i rozwój bakterii probiotycznych. Aktualnie specjalizuje się w tematyce zaburzeń mikroflory jelitowej, celowanej probiotykoterapii oraz suplementacji wspomagającej odbudowę uszkodzonej bariery jelitowej. Autorka licznych artykułów naukowych z zakresu biotechnologii, biomedycyny i żywienia człowieka. Wykładowca na warsztatach i szkoleniach z zakresu probiotykoterapii oraz roli ekosystemu jelitowego w utrzymaniu zdrowia organizowanych dla lekarzy, dietetyków i pacjentów. Na co dzień pełni funkcje zastępcy Dyrektora ds. naukowych Centrum Medycznego Vitaimmun a ponadto koordynuje projekt Vitaimmun Pet.

dr n. biol. med. Patrycja Szachta

Stopień doktora nauk biologicznych uzyskała w trakcie studiów doktoranckich w Klinice Gastroenterologii Dziecięcej i Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Autorka licznych publikacji medycznych w czasopismach polskich i zagranicznych oraz rozdziałów w monografiach naukowych. Dyrektor ds. naukowych w Centrum Medycznym Vitaimmun. Posiada wieloletnie praktyczne i teoretyczne doświadczenie z zakresu utajonych nadwrażliwości pokarmowych oraz zaburzeń mikroflory jelitowej.

Pełna publikacja dostępna poniżej:

Pełen artykuł do pobrania PDF: Wątroba a jelito – zwrotne centrum dowodzenia – dr P. Szachta, D. Jankowska