Prozdrowotne bakterie nie są „wynalazkiem” współczesnego przemysłu farmaceutycznego i stosowane były z powodzeniem już w czasach starożytnych. W źródłach podaje się, że już w 96 r. p.n.e. zalecano spożywanie fermentowanych napojów mlecznych w dolegliwościach trawiennych czy u osób wracających do zdrowia, w trakcie rekonwalescencji.
Na przełomie kolejnych lat koncepcje dotyczące stosowania żywych kultur bakteryjnych ewoluowały i zmieniały się. Odkrycie i powszechne wdrożenie antybiotyków doprowadziło do przejściowego spadku zainteresowania teorią probiotykoterapii.
Aktualnie obserwujemy intensywny powrót do idei probiotykoterapii, zarówno w aspekcie profilaktyki, jak i wspomagania leczenia. Coraz większa liczba badań naukowych wskazuje na celowość ich stosowania w szeregu jednostek chorobowych. Probiotyki to żywe szczepy bakterii, które podane w odpowiedniej ilości wywierają korzystny efekt zdrowotny na organizm gospodarza. Na uwagę zasługuje jednak fakt, iż immunostymulujące właściwości mają również powstające w toku przemian bakteryjnych metabolity mikroorganizmów probiotycznych czy też martwe szczepy bądź wyizolowane DNA bakteryjne. W celu osiągnięcia określonego efektu klinicznego, czyli poprawy stanu zdrowia, w konkretnych jednostkach chorobowych zastosować należy ściśle określony szczep/ /szczepy bakterii probiotycznych. Należy bowiem zaznaczyć, iż właściwości danego probiotyku są szczepozależne i pozytywnych cech jednego drobnoustroju nie można przypisywać innemu, nawet blisko spokrewnionemu.
Precyzyjne zdefiniowanie właściwości szczepu jest zatem najistotniejszą cechą probiotyku, a wymagania stawiane szczepom probiotycznym są bardzo wysokie. Spośród funkcjonalnych cech, jakimi powinien się on charakteryzować, należy wymienić:
- ludzkie pochodzenie (szczepy bakterii pochodzące z ludzkiego przewodu pokarmowego),
- ściśle określona przynależność taksonomiczna (dokładne określenie gatunku i rodzaju bakterii),
- brak patogennego, negatywnego wpływu na organizm,
- odporność na działanie soku żołądkowego i enzymów trawiennych,
- zdolność adhezji do nabłonka jelitowego i konkurencja o miejsca receptorowe z drobnoustrojami patogennymi,
- zdolność do produkcji substancji o charakterze przeciwdrobnoustrojowym (np. bakteriocyny), a tym samym antagonizm względem patogenów,
- potwierdzony odpowiednimi badaniami klinicznymi korzystny efekt zdrowotny [1–6].
Należy zaznaczyć, iż nie tylko właściwości szczepu czy określenie wspomnianej przynależności taksonomicznej mają znaczenie dla efektu probiotykoterapii. Istotna jest również odpowiednio wysoka liczebność bakterii w stosowanym preparacie. O jakości danego probiotyku świadczy w znacznej mierze liczba badań klinicznych przeprowadzonych z jego udziałem, w aspekcie różnych jednostek chorobowych. Bez wątpienia jednym z najlepiej przebadanych szczepów probiotycznych na świecie jest Lactobacillus rhamnosus GG ATCC 53103 (GG), zwany także „probiotycznym mercedesem”. Ta Gram-dodatnia bakteria wyizolowana została w 1983 r., a swoją nazwę zawdzięcza dwóm odkrywcom – Gorbachowi i Goldinowi.
mgr inż. Dominika Jankowska
Absolwentka poznańskiego Uniwersytetu Przyrodniczego specjalizująca się w dziedzinie diagnostyki mikrobiologicznej i biotechnologii. W trakcie studiów prowadziła badania w zakresie wpływu prebiotyków na wzrost i rozwój bakterii probiotycznych. Aktualnie specjalizuje się w tematyce zaburzeń mikroflory jelitowej, celowanej probiotykoterapii oraz suplementacji wspomagającej odbudowę uszkodzonej bariery jelitowej. Autorka licznych artykułów naukowych z zakresu biotechnologii, biomedycyny i żywienia człowieka. Wykładowca na warsztatach i szkoleniach z zakresu probiotykoterapii oraz roli ekosystemu jelitowego w utrzymaniu zdrowia organizowanych dla lekarzy, dietetyków i pacjentów. Na co dzień pełni funkcje zastępcy Dyrektora ds. naukowych Centrum Medycznego Vitaimmun a ponadto koordynuje projekt Vitaimmun Pet.
dr n. biol. med. Patrycja Szachta
Stopień doktora nauk biologicznych uzyskała w trakcie studiów doktoranckich w Klinice Gastroenterologii Dziecięcej i Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Autorka licznych publikacji medycznych w czasopismach polskich i zagranicznych oraz rozdziałów w monografiach naukowych. Dyrektor ds. naukowych w Centrum Medycznym Vitaimmun. Posiada wieloletnie praktyczne i teoretyczne doświadczenie z zakresu utajonych nadwrażliwości pokarmowych oraz zaburzeń mikroflory jelitowej.
Pełna publikacja dostępna poniżej:
FF 1(23)2018_LGG Czy jest to najlepiej przebadany szczep probiotyczny P.Sz.D.J
