Otyłość, cukrzyca, insulinooporność – problemy te występują tak często, że niemal każdy z nas zna przynajmniej jedną osobę, cierpiącą z tego powodu. Nierzadko choroby te dotykają nas samych lub naszych najbliższych. Niejednokrotnie konieczne jest zastosowanie odpowiedniej farmakoterapii, aby poprawić stan zdrowia, ale pamiętajmy, że najczęściej jest to tylko „zaleczanie” objawów, a nie leczenie przyczyny choroby. Zmiana nawyków żywieniowych, wdrożenie aktywności fizycznej, poprawa higieny codziennego życia – bez tych działań nie poprawimy stanu zdrowia. Niestety to nie zawsze wystarcza. Zaburzenia metaboliczne mają złożony charakter, a przez to wiele potencjalnych przyczyn…
Spis treści
Na równowagę metaboliczną organizmu silnie wpływa mikroflora jelitowa.
Trwają badania nad efektami jej modyfikacji u pacjentów z nadwagą i otyłością, insulinoopornością czy cukrzycą typu 2. U osób z tymi dolegliwościami obserwuje się często dominację niekorzystnych bakterii w jelicie, zaburzoną pracę bariery jelitowej i miejscowy stan zapalny. Oczywiście powstaje pytanie czy nieprawidłowości te są przyczyną czy po prostu konsekwencją chorób metabolicznych. Nie ukrywajmy, że u większości pacjentów otyłość czy cukrzyca typu 2 jest po prostu konsekwencją braku podstawowej higieny życia, nierzadko kontynuowanej przez wiele lat. Nie zmienia to faktu, iż poprawa kondycji przewodu pokarmowego, regeneracja nabłonka jelitowego czy odbudowa mikroflory jelitowej wpływa korzystnie na procesy trawienia i usprawnia gospodarkę metaboliczną organizmu.
Mikroflora jelitowa reguluje ilość przyswajanej z pokarmu energii.
Ciekawym jest fakt, iż układ mikroflory jelitowej reguluje ilość energii przyswajanej ze spożywanego pożywienia. Ukazuje to istotną rolę naszych bakterii jelitowych w utrzymywaniu prawidłowej masy ciała. Coraz częściej prowadzi się badania nad potencjalną rolą probiotyków w profilaktyce bądź wspomagającym leczeniu nadwagi czy otyłości. Prawidłowy układ mikrobiomu sprzyja ponadto utrzymaniu ciągłości bariery jelitowej, czyli „bramy” ochronnej naszego przewodu pokarmowego. Uszkodzenie nabłonka jelita prowadzi do przenikania przez barierę jelitową lipopolisacharydów bakteryjnych (LPS), wpływających na apoptozę (programowaną śmierć komórkową) komórek beta trzustki. Uważa się, że zjawisko to może prowadzić do rozwoju insulinooporności, a nawet hiperglikemii.
Probiotykoterapia ratunkiem?
Z tego względu podejmuje się próby przywrócenia prawidłowego mikrobiomu za pomocą probiotyków. Dotychczas przeprowadzone badania wykazały, iż stosowanie tych suplementów u osób cukrzycą typu 2 może przyczynić się do poprawy poziomu glikemii na czczo oraz wskaźnika HOMA – IR, co jest wysoce korzystne w tej grupie pacjentów. A wszystko to za sprawą bezpiecznej i powszechnie dostępnej dla każdego z nas suplementacjiJ.
A dowody?
Jest również nadzieja dla pacjentów z cukrzycą typu 1. Opublikowano bowiem doniesienie, iż profilaktyczne stosowanie probiotyków w pierwszych tygodniach życia może zmniejszyć ryzyko rozwoju cukrzycy typu 1 u obciążonych genetycznie dzieci!
Dlaczego naukowcy zdecydowali się na tego typu analizę? Ponieważ u osób chorych na cukrzycę typu 1 bardzo często obserwowane są zaburzenia mikroflory jelitowej, prowadzące do zaburzeń funkcjonowania bariery jelitowej – a to jest skorelowane z ryzykiem rozwojem cukrzycy.
W badaniu prowadzonym przez Uusitalo i wsp. obejmującym 7473 dzieci oceniano związek pomiędzy przyjmowaniem probiotyków w pierwszych tygodniach życia a zmniejszeniem ryzyka rozwoju choroby. Okazało się, ze przyjmowanie probiotyków w pierwszych 27 dniach życia malucha może zmniejszyć aż o 60 % ryzyko wystąpienia reakcji autoimmunologicznej skierowanej przeciwko wyspom trzustkowym. Co ciekawe, przyjmowanie probiotyków w na późniejszym etapie życia nie dało podobnych efektów.
Jest to niesamowicie istotne odkrycie, które być może przyczyni się w przyszłości do rzadszego występowania cukrzycy typu 1 – choć oczywiście konieczne są dalsze badania w tym zakresie.
Piśmiennictwo:
- Akbari V, Hendijani F, Effects of probiotic supplementation in patients with type 2 diabetes: systematic review and meta-analysis, Nutrition Review Vol. 74(12):774-784
- Uusitalo U, Liu X, Yang J i wsp. Association of Early Exposure of Probiotics and Islet Autoimmunity in the TEDDY Study. JAMA Pediatr 2016;170(1):20-28.
- Caifeng L., Xin L., et al. Effect of probiotics on metabolic profiles in type 2 diabetes mellitus. A meta-analysis of randomized, controlled trials, Medicine (2016) 95:26
