Publikacje

O probiotykach słów kilka!

Czym właściwie są probiotyki?

Probiotyki są definiowane jako „żywe mikroorganizmy, które podane w odpowiedniej ilości przynoszą korzyści zdrowotne gospodarzowi” (FAO/WHO, 2001). Termin „probiotyk” (gr.pro bios) pochodzi od greckiego słowa oznaczającego „dla życia” i został po raz pierwszy użyty przez Lilly’ego i Stillwella. Wymienieni badacze w ten sposób określili substancję lub organizm, który wpływa na równowagę mikroflory jelitowej. Według innych źródeł określenie to opisuje „podawane doustnie wyselekcjonowane kultury bakteryjne lub drożdży (…), których zadaniem jest korzystne dla zdrowia działanie w przewodzie pokarmowym, poprzez immunomodulację oraz zachowywanie prawidłowej flory fizjologicznej”.

Sama koncepcja probiotyków została wymyślona już przez Hipokratesa, który napisał: „Niechaj pożywienie będzie lekarstwem, a lekarstwo pożywieniem”. Historycznie na podstawie badań i obserwacji udowodniono, że poprawa sposobu i jakości żywienia zmniejszyła odsetek zgonów spowodowanych licznymi zakażeniami przez patogeny. Organizmami probiotycznymi są głównie bakterie fermentacji mlekowej. Efekty prozdrowotne probiotyków występują na ogół na poziomie szczepu i w sposób zależny od dawki. Probiotyki poprawiają równowagę mikrobiomu jelitowego gospodarza, jeśli są podawane w odpowiedniej proporcji. Co więcej probiotyki są zaliczane do nutraceutyków, a niektóre z nich mogą również pełnić rolę farmaceutyków.

Aby mikroorganizmy mogły być uznane za probiotyczne muszą spełnić wiele kryteriów, w tym bezpieczeństwa i funkcjonalności.

Szczepy probiotyczne muszą zatem mieć:

  • dokładnie zdefiniowane pochodzenie i być zidentyfikowane co najmniej na poziomie gatunku
  • potwierdzone badaniami in-vitro bezpieczeństwo stosowania i mechanizmy działania
  • korzystne działanie potwierdzone badaniami in vivo na modelach zwierzęcych
  • dokumentację wskazującą na przeprowadzenie randomizowanych, kontrolowanych badań z podwójnie ślepą próbą z placebo na ludziach.

Pamiętajcie o dokładnej weryfikacji suplementów probiotycznych, które zażywacie!

inż. Agata Andrzejewska