W przypadku depresji, schizofrenii i innych zaburzeń psychiatrycznych zaleca się wykonanie:
Przyczyny depresji, schizofrenii i innych zaburzeń psychiatrycznych są intensywnie badane od wielu lat i nadal nie ustalono konkretnego czynnika wywołującego chorobę.
W przypadku opisywanych jednostek chorobowych występuje zaburzenie równowagi biochemicznej w mózgu, nie ustalono jednak co jest elementem bezpośrednio wywołującym owe zmiany. Wiadomo, że mogą być one warunkowane genetycznie, ale także wynikać z przewlekłego stanu zapalnego w organizmie.
Aktualnie w świecie naukowym obserwuje się trend, który łączy coraz częstsze występowanie zaburzeń psychiatrycznych z dietą – tzw. zachodnią,wysokoprzetworzonąi ubogą w błonnik. Tego typu dieta, w połączeniu z szeregiem innych czynników: nadużywaniem leków, stresem, nałogami – może uszkadzać połączenia pomiędzy komórkami jelita cienkiego, prowadząc do rozwoju zespołu jelita przesiąkliwego. Utrata sprawnie działającej bariery jelitowej prowadzić może do przenikania do układu krwionośnego niestrawionych cząsteczek pokarmowych, toksyn, mikroorganizmów i innych czynników potencjalnie szkodliwych. W konsekwencji układ odpornościowy zostaje zaktywizowany – celem wyeliminowania substancji szkodliwych. Cel ten nie może zostać jednak zrealizowany, gdyż przyczyna – uszkodzona bariera jelitowa- nadal istnieje. W konsekwencji może dochodzić do rozwoju przewlekłego stanu zapalnego, obejmującego stopniowo kolejne tkanki i organy.
Opisywany stan zapalny (miejscowy bądź ogólnoustrojowy) uznawany jest właśnie za czynnik sprzyjający rozwojowi zaburzeń psychiatrycznych, a naukowcy znajdują coraz większą liczbę dowodów na poparcie tej tezy (tzw. hipoteza zapalna depresji).
Stan zapalny objawia się podwyższeniem poziomu określonych mediatorów, tzw. cytokin prozapalnych. Analizy przeprowadzone wśród pacjentów ze schizofrenią i depresją wykazały, że wzrost stężenia cytokin prozapalnych jest skorelowany z występowaniem epizodów choroby. Jednocześnie u osób zdrowych, bez opisywanych zaburzeń, cytokiny te nie występowały w ogóle. Wskazuje to na silny związek pomiędzy stanem zapalnym, a rozwojem depresji i schizofrenii. Innymi słowy, przewlekły stan zapalny wpływa negatywnie na pracę mózgu, oddziałując najprawdopodobniej na tzw. ośrodek nagrody i kary.
Depresja rozwija się także u pacjentów otrzymujących leki, które stymulują wydzielanie cytokin prozapalnych. Jest to często obserwowane u pacjentów onkologicznych, w trakcie terapii przeciwnowotworowych oraz u osób leczonych z uwagi na jednostki autoimmunologiczne.
Gdy u osób poddawanych terapii z powodu problemów psychiatrycznych jedocześni z lekami antydepresyjnymi wdroży się leczenie przeciwzapalne, efekty są znacznie szybsze i bardziej zadowalające.
Z tego względu u osób z zaburzeniami psychiatrycznych powinno się rozważyć uszczelnienie bariery jelitowej oraz zastosowanie celowanej diety, co sprzyja eliminacji zarówno czynników przyczynowych jak i objawów stanu zapalnego.
Opublikowano dotychczas wiele prac wskazujących na bezpośrednie powiązanie pomiędzy uszkodzeniem bariery jelitowej, rozwojem nadwrażliwości pokarmowej IgG – zależnej, aktywacją reakcji zapalnej i następczym rozwojem zaburzeń nastroju. Wykonanie badań na utajoną nadwrażliwość pokarmową (IgA i IgG – zależną) i dopasowane postępowanie żywieniowe może w istotny sposób udoskonalić efekty leczenia w opisywanej grupie pacjentów.
Nie należy zapominać o roli mikroflory jelitowej w utrzymywaniu odpowiedniej szczelności bariery jelitowej, na drodze wytwarzania szeregu substancji regenerujących nabłonek jelita. Co więcej bakterie jelitowe, wytwarzające szereg metabolitów, bezpośrednio wpływają na funkcjonowanie mózgu drogą osi jelitowo – mózgowej. Jest to dwukierunkowa sieć łącząca jelita i bytującą w nich mikroflorę jelitową z ośrodkowym układem nerwowym. To właśnie opisywany ekosystem jelitowy wpływa bezpośrednio na poziom cytokin prozapalnych i na produkcję neuromediatorów (czynników wpływających na pracę mózgu. Zaburzenie mikroflory jelitowej jest więc dyskutowane jako możliwy czynnik przyczynowy rozwoju zaburzeń neuropsychiatrycznych. Wykazano, że odpowiednio dobrane szczepy probiotyczne (tzw. psychobiotyki) istotnie wpływają na poprawę nastroju i zachowania.
U pacjentów z zaburzeniami psychiatrycznymi rozważyć należy wykonanie oceny szczelności bariery jelitowej (zonulina), następczych nadwrażliwości pokarmowych (IgA i IgG – zależnych) wywołujących stan zapalny oraz skan mikroflory jelitowej. Wdrożenie celowanej diety eliminacyjnej i probiotykoterapii ogranicza stan zapalny w organizmie, przez co może poprawiać funkcjonowanie pacjentów z zaburzeniami nastroju.
